Prezentacja Raportu Rocznego POGP za rok 2024

Obecnych na webinarium gości powitała przewodnicząca Polskiej Organizacji Gazu Płynnego, Ewa Gawryś-Osińska. Następnie przekazała głos Bartoszowi Kwiatkowskiemu, dyrektorowi generalnemu POGP, który zaprezentował dane rynkowe za rok 2024.

W roku poprzedzającym efektywne wejście w życie sankcji na import LPG z Rosji wielkość rynku utrzymała się na poziomie zbliżonym do lat poprzednich, a dystrybutorzy zapewnili bezpieczeństwo dostaw na sezon zimowy. Konsumpcja LPG w Polsce wyniosła 2,45 mln ton – zaledwie o 2,2% mniej niż rok wcześniej. Niezmiennie 75%rynku stanowi autogaz, rośnie udział rynku zbiornikowego do ogrzewania domów i zakładów produkcyjnych, a spadek kolejny rok kontynuuje segment butlowy – w tym roku do poziomu 9,6%.

Rok 2024 stał w Polsce pod znakiem przygotowań do wejścia w życie sankcji na gaz płynny LPG pochodzenia rosyjskiego. Zakończenie importu gazu płynnego z Rosji na podstawie europejskiego rozporządzenia sankcyjnego jest symbolicznym domknięciem okresu zależności rynku polskiego od dostaw energii ze wschodu. Od 20 grudnia 2024 r. weszły w życie sankcje na LPG pochodzenia rosyjskiego, jednak rynek zachował spokój. Dystrybutorzy w minionym roku przygotowali się do embargo, tak zawierając umowy z nowymi dostawcami, jak i gromadząc zapasy. Według danych analityków, ceny paliwa na stacjach paliw, największym segmencie rynku polskiego, ustabilizowały się po wejściu w życie embargo na poziomie ok. 3,20 zł/l, bez zmian wobec ostatnich tygodni minionego roku. Utrzymaniu równowagi rynkowej sprzyjała ciepła zima. W styczniu i lutym nie były obserwowane żadne problemy z zaopatrzeniem użytkowników gazu płynnego -

– mówił Bartosz Kwiatkowski.

W skali całego roku 2024 udział gazu z Rosji, który można było jeszcze sprowadzać na podstawie kontraktów zawartych przed 19 grudnia 2023 r., spadł z 45,8% w 2023 r. do 42,7%, jednak w ostatnim kwartale roku obserwowana była znacznie szybsza dywersyfikacja. W grudniu 2024 r. największym dostawcą LPG do Polski stała się Szwecja z ponad 34% udziałem, wyprzedzając Rosję (29,8%), Norwegię (10,9%) i Stany Zjednoczone (5,2%). U progu 2025 r. dostawy gazu płynnego do Polski były zdywersyfikowane, jak nigdy w historii.

Po dwóch latach lawinowego wzrostu reeksportu LPG na Ukrainę, który był efektem inwazji z lutego 2022 r. i odcięcia możliwości importu paliwa rosyjskiego na chłonny ukraiński rynek, w minionym roku wywóz gazu płynnego z Polski spadł o blisko 40%. Dzięki inwestycjom realizowanym w Rumunii, także przez samych Ukraińców, to właśnie ten kraj w coraz większym stopniu przejmuje rolę głównego źródła dostaw tego paliwa dla naszych sąsiadów.

Polska odgrywa kluczową rolę na europejskim rynku LPG. Jest największym rynkiem autogazu w Europie, z ponad 3 milionami pojazdów zasilanych gazem płynnym, wyprzedzając Włochy. W 2024 r. wpis o zamontowaniu instalacji LPG do samochodu uzyskało 125 296 zarejestrowanych po raz pierwszy w Polsce samochodów, niespełna 3 razy więcej, niż BEV i PHEV. W tym samym okresie wykreślono z bazy CEPiK 90 239 pojazdów archiwalnych (tzw. „martwe dusze”), wobec których w ciągu ostatnich 6 lat nie wykonano żadnych czynności urzędowych - w tym zawarcia polisy ubezpieczeniowej lub wykonania badania technicznego.

Warto podkreślić, że w 2024 roku nadal szybko rosła liczba zbiorników na LPG do ogrzewania budynków – odnotowano około 14,3 tys. nowych rejestracji, ich liczba wzrosła do 156 tys., a średnioroczni przyrost w latach 2022-2024 wyniósł 9,4%. Wobec ciepłych zim, jakie towarzyszą nam w ostatnich latach, liczba instalacji grzewczych zasilanych gazem płynnym rośnie znacznie szybciej, niż zużycie paliwa dla celów grzewczych. Dzieje się tak przede wszystkim dzięki postępującej wymianie tzw. „kopciuchów”, starych pieców na paliwa stałe, najważniejszego źródła smogu na terenach słabo zurbanizowanych, na nowoczesne kotły kondensacyjne. Według Polskiego Alarmu Smogowego, 2 mln „kopciuchów” nadal odpowiada za 86% całkowitej emisji pyłu zawieszonego PM2.5 oraz za ok. 93% emisji rakotwórczego benzo(a)pirenu w Polsce.

Bartosz Kwiatkowski przedstawił także krótko wyniki sondażu Ekobarometr 2024 w zakresie dotyczącym percepcji gazu LPG przez Polaków.

Przemysław Bryksa, reprezentujący kancelarię KDCP, zaprezentował następnie koncepcję zmian w ustawie o zapasach. System zapasów obowiązkowych w Polsce, którego założenia powstały w 2007 r., wymaga zmian, co spotyka się z szerokim zrozumieniem tak po stronie administracji publicznej, jak i przedsiębiorców. Jednym z postulowanych kierunków jest przeniesienie w 100% obowiązku fizycznego utrzymywania zapasów gazu płynnego LPG na stronę państwa, którego to działania koszty pokrywaliby przedsiębiorcy.

‍Lesław Żarski, dyrektor Departamentu Rynku Paliw Ciekłych Urzędu Regulacji Energetyki, zaprezentował natomiast perspektywę regulatora na zjawiska obserwowane na rynku LPG. Dyrektor Żarski omówił trendy w zakresie liczby koncesji na obrót paliwami ciekłymi oraz struktury działalności koncesjonariuszy - w Polsce obok stacji paliw oraz punktów sprzedaży gazu funkcjonowało na koniec 2024 r. 146 rozlewni gazu oraz 782 podmioty prowadzące obwoźną sprzedaż gazu. Na koniec poinformował, że URE planuje zmianę co do kwoty zwolnienia podmiotu prowadzącego sprzedaż gazu z obowiązku koncesyjnego - postulat zakłada rezygnację z progu 10 000 EUR na rzecz limitu wagowego 60 ton rocznie w postaci gazu w butlach.

Na koniec Tymon Pastucha, analityk Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych, omówił geopolityczne uwarunkowania sankcji na import gazu płynnego z Rosji. Na skutek sankcji wprowadzonych przez Unię Europejską oraz Stany Zjednoczone, rosyjskie dochody z eksportu paliw kopalnych w okresie 2021-24 spadły - tak realnie, jak i nominalnie. Obecnie całe rosyjskie dochody z eksportu węglowodorów są przeznaczane na wydatki zbrojeniowe. W ocenie PISM roczne straty finansowe z europejskiego embargo na LPG sięgają ok. 1 mld USD, a wobec wejścia w życie sankcji w grudniu 2024 r. cena gazu płynnego na rynku krajowym w Rosji się załamała, podczas gdy eksporterzy poszukiwali nowych rynków zbytu oraz sposobów obejścia embargo. W 2025 r. rosyjski LPG wchodzi do Europy w rosnącym stopniu pod postacią wyłączonych z embargo n-butanów oraz jako mieszanki - po zmieszaniu w krajach trzecich.

Zapraszamy do lektury Raportu Rocznego POGP za rok 2024!